Η αναβλητικότητα είναι ένα φαινόμενο που αφορά πολλούς ανθρώπους σε διάφορες πτυχές της ζωής τους. Πρόσφατες μελέτες αποκαλύπτουν ότι η ρίζα της βρίσκεται σε βαθύτερα ψυχολογικά ζητήματα και δεν αποτελεί απλά μη αποτελεσματική διαχείριση χρόνου.
Κατανόηση της Αναβλητικότητας
Η αναβλητικότητα δεν είναι απλά η αδυναμία ή η απροθυμία να ξεκινήσει κάποιος μια εργασία. Είναι μια πολύπλοκη ψυχολογική συμπεριφορά που σχετίζεται με την ανικανότητα διαχείρισης αρνητικών συναισθημάτων και στάσεων που συνοδεύουν τις εργασίες που πρέπει να γίνουν. Συχνά, άτομα που αναβάλλουν, αδυνατούν να διαχειριστούν συναισθήματα όπως η βαρεμάρα, το άγχος, η ανασφάλεια, ο φόβος αποτυχίας, ο φόβος επιτυχίας, η δυσαρέσκεια, και η αυτο-αμφισβήτηση.
Οι Ψυχολογικές Ρίζες
Μια κεντρική έννοια στην αναβλητικότητα είναι η “αποστροφή εργασίας”. Άτομα μπορεί να αντιλαμβάνονται μια εργασία ως πολύ βαρετή ή απαιτητική, προκαλώντας αρνητικά συναισθήματα που τα οδηγούν σε αποφυγή. Αυτό συχνά οδηγεί σε προτίμηση δραστηριοτήτων που προσφέρουν άμεση ικανοποίηση, όπως το περιήγηση στο διαδίκτυο.
Η Νευροεπιστήμη Πίσω από την Αναβλητικότητα
Σε επίπεδο εγκεφάλου, η αναβλητικότητα σχετίζεται με τη λειτουργία της αμυγδαλής και του προμετωπιαίου φλοιού. Όταν αντιμετωπίζουμε απειλές για την αυτοεκτίμησή μας, η αμυγδαλή αντιδρά, και μπορεί να αποκρύψει τη λογική σκέψη, οδηγώντας σε αναβλητική συμπεριφορά.
Η αναβλητικότητα, από την νευροεπιστημονική της πλευρά, αποκαλύπτει μια ενδιαφέρουσα διαδικασία στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Κεντρικός παίκτης σε αυτή τη δυναμική είναι η αμυγδαλή, η οποία είναι υπεύθυνη για την επεξεργασία συναισθηματικών αντιδράσεων, όπως ο φόβος και το άγχος. Όταν αντιμετωπίζουμε μια εργασία που προκαλεί ανησυχία ή φόβο αποτυχίας ή ακόμη και φόβο επιτυχίας, η αμυγδαλή ενεργοποιείται και μπορεί να προκαλέσει μια αντίδραση αποφυγής. Αυτό συχνά ερμηνεύεται ως αναβλητικότητα. Παράλληλα, ο προμετωπιαίος φλοιός, που είναι υπεύθυνος για τη λήψη αποφάσεων και την αυτο-ρύθμιση, βρίσκεται σε μια διαρκή αλληλεπίδραση με την αμυγδαλή.
Σε καταστάσεις υψηλού στρες ή άγχους, η λογική και η αποφασιστικότητα του προμετωπιαίου φλοιού μπορεί να υποβαθμιστούν, ενισχύοντας την αντίδραση αποφυγής που προκαλείται από την αμυγδαλή. Αυτή η δυναμική εξηγεί γιατί τα άτομα με αναβλητικές τάσεις συχνά βρίσκουν δύσκολο να ξεκινήσουν ή να ολοκληρώσουν εργασίες που προκαλούν άγχος, ακόμα κι αν λογικά κατανοούν τη σημασία ή τις συνέπειες της μη εκπλήρωσής τους.
Ενδιάφερον έχει επίσης ότι η νευροεπιστήμη έχει αποκαλύψει ότι η εκπαίδευση και οι στρατηγικές αυτο-ρύθμισης μπορούν να ενισχύσουν τη λειτουργία του προμετωπιαίου φλοιού, βοηθώντας τα άτομα να αντιμετωπίζουν πιο αποτελεσματικά τις αναβλητικές τάσεις. Αυτό υποδηλώνει ότι, παρά την αρχική δυσκολία, η αναβλητικότητα μπορεί να υπερκεραστεί με τις κατάλληλες τεχνικές και την ενδυνάμωση της αυτοσυνειδησίας.
Τεχνική Αντιμετώπισης: Ο κανόνας των 10 λεπτών
Μια αποτελεσματική τεχνική για την αντιμετώπιση της αναβλητικότητας είναι ο “κανόνας των 10 λεπτών”. Αυτή η τεχνική προτρέπει τα άτομα να αφιερώνουν τουλάχιστον 10 λεπτά σε μια εργασία πριν επιτρέψουν στα συναισθήματα και τον εγκέφαλο να τους αποτρέψουν από το να την ολοκληρώσουν.
Η τεχνική των 10 λεπτών είναι μια απλή, αλλά ισχυρή μέθοδος για την αντιμετώπιση της αναβλητικότητας, βοηθώντας τους ανθρώπους να ξεπεράσουν τον φόβο της αρχής και να κάνουν το πρώτο βήμα στην ολοκλήρωση των εργασιών τους.
Βήμα πρώτο: Επιλέξτε μια εργασία που έχετε αναβάλλει. Αυτό μπορεί να είναι οτιδήποτε, από μια απλή δουλειά μέχρι ένα πιο πολύπλοκο έργο.
Βήμα δεύτερο: Ορίστε ένα χρονόμετρο για 10 λεπτά. Το κλειδί εδώ είναι η δέσμευση για μια σύντομη, εφικτή περίοδο χρόνου.
Βήμα τρίτο: Εργαστείτε αδιάλειπτα στην εργασία για τα επόμενα 10 λεπτά. Αυτό σημαίνει χωρίς καμιά διάσπαση, χωρίς κινητό τηλέφωνο και με αυτοσυγκέντρωση.
Βήμα τέταρτο: Μόλις τελειώσουν τα 10 λεπτά, αξιολογήστε την κατάσταση. Εάν βρίσκεστε σε ροή, μπορείτε να συνεχίσετε να εργάζεστε σε αυτό που κάνετε. Εάν όχι, κάντε ένα σύντομο διάλειμμα και θέστε έναν νέο στόχο για άλλα 10 λεπτά εργασίας. Αυτή η τεχνική βοηθά στην ανάπτυξη της συνήθειας της έναρξης και στη δημιουργία μιας αίσθησης επίτευξης, κάνοντας τις εργασίες λιγότερο επιβαρυντικές και πιο διαχειρίσιμες.
Η μέθοδος των 10 λεπτών είναι ένας πρακτικός τρόπος για να ξεπεραστεί η αδράνεια και να αρχίσει κάποιος μια εργασία, ακόμη και αν αισθάνεται απρόθυμος ή ανασφαλής για αυτή. Η ιδέα είναι να δεσμευτεί κανείς σε μια μικρή, εφικτή περίοδο εργασίας, αντί να αισθάνεται υπερβολικά πιεσμένος ή να αντιμετωπίζει το άγχος του να ολοκληρώσει μια μεγάλη εργασία.
Συμπέρασμα
Η αντιμετώπιση της αναβλητικότητας απαιτεί μια ολιστική προσέγγιση, αναγνωρίζοντας τις ψυχολογικές και νευροεπιστημονικές της ρίζες. Μέσω της αυτογνωσίας και στοχευμένων τεχνικών, μπορούμε να υπερβούμε τα εμπόδια και να διαχειριστούμε τα συναισθήματα που μας οδηγούν στην αναβλητικότητα.
Με τη σωστή προσέγγιση και τεχνικές, οι άνθρωποι μπορούν να βελτιώσουν την παραγωγικότητα τους και να ξεπεράσουν την τάση για αναβλητικότητα.
Αιμιλία Καβελλάρη
Θεραπεύτρια Ψυχικής Υγείας
Αν νιώθεις ότι θέλεις στήριξη για να φροντίσεις τον εαυτό σου, να αποδεχτείς τα συναισθήματά σου, να ξεμπλοκάρεις, να αφήσεις πίσω ότι δεν σε εξυπηρετεί πλέον, να επιτρέψεις στον εαυτό σου να έχει ανάγκες, να μπορέσεις να εκπληρώσεις τα όνειρά σου και ταυτόχρονα να ενδυναμώσεις τη σχέση σου με τους δικούς σου ανθρώπους, σε περιμένουμε στην παρέα μας στα προσεχή εργαστήρια/ σεμινάρια. Εναλλακτικά μπορείς να επιλέξεις ατομικές συνεδρίες για την προσωπική σου εξέλιξη & συναισθηματική απελευθέρωση.
Αιμιλία Καβελλάρη
Θεραπεύτρια Ψυχικής Υγείας
Ατομικές Συνεδρίες & Ομαδικά Εργαστήρια/ Σεμινάρια