Ο θυμός είναι ένα δυναμικό εργαλείο που διαθέτει ο άνθρωπος και σημαντικός μηχανισμός της άμυνας του απέναντι σε διάφορες καθημερινές καταστάσεις. Θεωρείται μια υγιής αντίδραση που μας κινητοποιεί και μας προστατεύει. Η απελευθέρωση, λοιπόν, του θυμού δεν είναι πάντα κάτι αρνητικό, αρκεί ο θυμός μας να είναι ωφέλιμος και εποικοδομητικός και όχι ανεξέλεγκτος και καταστροφικός.
Υπάρχουν πολλά θετικά οφέλη όταν εκδηλώνει κανείς αυτό το πρωτογενές και πρωτόγονο συνάμα συναίσθημα. Ο θυμός, εκδηλωμένος με τον σωστό τρόπο, μπορεί να αποτελέσει, αρχικά σε προσωπικό επίπεδο:
- Εργαλείο εκτόνωσης- χαλάρωσης
- Εργαλείο προστασίας αξιών και πεποιθήσεων
- Κίνητρο για επίτευξη προσωπικών στόχων
- Κίνητρο επιβίωσης
- Κίνητρο για αυτοβελτίωση
Αλλά και σε διαπροσωπικό επίπεδο:
- Εργαλείο δημιουργίας ορίων στις ανθρώπινες σχέσεις
- Εργαλείο επικοινωνίας
- Κίνητρο συνεργασίας με τους άλλους
- Εργαλείο διαπραγμάτευσης
- Εργαλείο προώθησης της κοινωνικής δικαιοσύνης
Επιπλέον στο άτομο που τον απελευθερώνει εποικοδομητικά προσφέρει και τα εξής:
- Απαλύνει τον πόνο
- Βοηθάει στην αναγνώριση του δίκαιου και του άδικου
- Προσδίδει αίσθημα ελέγχου
- Προσδίδει ενέργεια
- Εκλύει αίσθημα αισιοδοξίας
- Βοηθάει το άτομο να κατανοήσει καλύτερα τον ίδιο του τον εαυτό
- Αυξάνει την συναισθηματική νοημοσύνη
Όσο κι αν ακούγεται παράξενο, ο «σωστός» θυμός ενθαρρύνει κάποιες παραγωγικές συνήθειες, ωφέλιμες για την σωματική και ψυχική υγεία του ατόμου, όπως:
- Κινητικότητα: ο θυμός μπορεί να αποτελέσει το κίνητρο για την ενασχόληση των ατόμων με κάποιο σπορ που φέρει εκτόνωση, αλλά και σωματική ευεξία.
- Δημιουργικότητα: ο θυμός υπερ-φορτώνει τον εγκέφαλο, ο οποίος οδηγείται πιο εύκολα σε λύσεις στα προβλήματά του. Η δημιουργικότητα βέβαια αφορά τόσο στο κομμάτι της σκέψης όσο και του έργου, διότι ο θυμός οδηγεί πολλές φορές και το χέρι (πένα, πινέλο) ή το μυαλό γενικότερα ενός καλλιτέχνη.
Ο θυμός όταν εκδηλώνεται και ταυτόχρονα τιθασεύεται, δηλώνει :
- Δύναμη
- Αποφασιστικότητα
- Έκφραση
Ο καθένας μπορεί να στρέψει τον θυμό προς όφελός του. Το σημαντικό είναι να τον εκδηλώνει, χωρίς να τον καταπιέζει, αλλά να ξέρει με ποιον τρόπο να γίνει αυτή η εκτόνωση. Το συναίσθημα αυτό πάντα μεταφέρει κάποιο μήνυμα. Όσο πιο γρήγορα το αντιληφθούμε, τόσο πιο γρήγορα θα οδηγηθούμε στο σωστό μονοπάτι. Κατανοώ το θυμό μου, εκδηλώνοντας τον παράλληλα, σημαίνει πως κατανοώ τον ίδιο μου τον εαυτό. Αυτό με βοηθά τόσο στο να αντιμετώπισω μη καταστροφικά την κατάσταση που τον δημιούργησε, όσο και να ανταπεξέλθω στις μελλοντικές καταστάσεις που θα τον ενεργοποιήσουν ξανά. Ο θυμός, αν δε με κάνει υποχείριο του, αν μπορέσω να τον χρησιμοποίησω σαν το σημαντικό εργαλείο το όποιο και είναι, οδηγεί σε δράση, αλλαγή και αύξηση αυτοεκτίμησης και αίσθησης του εαυτού. Ο Grieger (1986), διαχώρισε τον θυμό σε «υγιεινό» και «ανθυγιεινό», από την άποψη του πόσο αποτελεσματικό είναι το συναίσθημα αυτό στο να εξυπηρετήσει τις βασικές ανάγκες του ανθρώπου. Ας κρατήσουμε, λοιπόν, στη ζωή μας μόνο την πρώτη κατηγορία!
Αναφορές
Grieger, R.M. (1986) Anger Problems. In: Ellis, A. and Grieger, R., Eds., Handbook of Rational-Emotive Therapy, Vol. 2, Springer Publishing, New York, 121-140.
Henk, A. et al. (2010). The Art of Anger: Reward Context Turns Avoidance Responses to Anger-Related Objects into Approach. Psychological Science 21, 1406-10.
Krakauer, S.Y. (2009). The therapeutic release of anger: Helen Watkins’s Silent Abreaction and Subsequent Elaborations of the Anger Rock. In the International Journal of Clinical and Experimental Hypnosis, 57 (1): 47-63.
Mariakaki, A. (2020). Πώς να αξιοποιήσεις το θυμό σου και να κερδίσεις από αυτόν (Youtube)
Ratson, M. (2017). The Value of Anger: 16 Reasons It’s Good to Get Angry. Good Therapy.
Σχετικό Σεμινάριο: Απελευθερώσου από τον θυμό.