Η λέξη “υπνοθεραπεία” προκαλεί συχνά σύγχυση, αντιδράσεις και παρεξηγήσεις. Πολλοί την έχουν συνδυάσει με απώλεια ελέγχου και θεατρικό σόου. Κι όμως, η ιστορία της ύπνωσης αποκαλύπτει μια εντελώς διαφορετική εικόνα: ένα θεραπευτικό ταξίδι που ξεκίνησε με μυστικισμό, πέρασε από την ιατρική και έφτασε στη σύγχρονη ψυχοθεραπεία.
Η υπνοθεραπεία, όπως τη γνωρίζουμε σήμερα, έχει τις ρίζες της στον 18ο αιώνα, με τον Franz Anton Mesmer, έναν γιατρό από τη Βιέννη. Ο Mesmer υποστήριζε την ύπαρξη ενός αόρατου ενεργειακού ρευστού που ρέει μέσα στο ανθρώπινο σώμα και επηρεάζει την υγεία. Ονόμασε αυτή τη δύναμη “ζωικό μαγνητισμό” (animal magnetism). Υποστήριζε πως μπορούσε να το επηρεάζει με τα χέρια του και να φέρνει θεραπεία μέσα από εντυπωσιακές τελετουργίες που προκαλούσαν έντονες ψυχοσωματικές αντιδράσεις στους ανθρώπους.
Αργότερα, το 1841, ο Σκωτσέζος χειρουργός James Braid παρακολούθησε μια δημόσια επίδειξη μαγνητισμου από τον Charles Lafontaine στο Μάντσεστερ. Ο Braid εντυπωσιάστηκε αλλά δεν πείστηκε από τη θεωρία του “μαγνητικού ρευστού”. Άρχισε να ερευνά το φαινόμενο με επιστημονικό τρόπο. Πίστεψε αρχικά πως πρόκειται για νευροφυσιολογική κατάσταση “τεχνητού ύπνου” — γι’ αυτό και ονόμασε το φαινόμενο “hypnotism”, από το “ὕπνος”.
Στη συνέχεια, συνειδητοποίησε ότι δεν επρόκεται για ύπνο αλλά για ενεργή νοητική κατάσταση, που σχετίζεται με έντονη εστίαση της προσοχής. Πρότεινε να ονομαστεί μονοϊδεασμός (monoideism) — όμως ο όρος “ύπνωση” είχε ήδη καθιερωθεί.
Αργότερα, όταν η ύπνωση άρχισε να χρησιμοποιείται θεραπευτικά, προέκυψε και ο όρος “υπνοθεραπεία. Ο όρος “hypnotherapy” καταγράφεται για πρώτη φορά στο τέλος του 19ου αιώνα, πιθανότατα γύρω στο 1889, από τον Γάλλο γιατρό Hippolyte Bernheim, βασικό εκπρόσωπο της Σχολής της Νανσύ. Χρησιμοποίησε την ύπνωση για ιατρική και ψυχολογική θεραπεία. Ανέπτυξε την έννοια της υποβολής (suggestion) ως θεραπευτικό εργαλείο. Ήταν από τους πρώτους που αναφέρθηκαν ρητά στην “θεραπευτική χρήση της ύπνωσης”, δηλαδή την υπνοθεραπεία.
Στον 20ό αιώνα, ο Milton Erickson, Αμερικανός ψυχίατρος εξέλιξε την υπνοθεραπεία σε σύγχρονη μορφή, πιο φιλική προς το ασυνείδητο και τη φυσική επικοινωνία. Αντί για άμεσες υποβολές, εστίασε σε έναν πιο φυσικό, μη-κατευθυντικό τρόπο επικοινωνίας με το ασυνείδητο. Χρησιμοποιούσε μεταφορές, ιστορίες και γλωσσικά μοτίβα για να βοηθήσει το άτομο να βρει τις δικές του εσωτερικές λύσεις. Η προσέγγισή του άνοιξε τον δρόμο για τη σύγχρονη υπνοθεραπεία, όπως εφαρμόζεται σήμερα σε ποικιλία θεμάτων — από αγχώδεις διαταραχές μέχρι αλλαγή συμπεριφοράς και ενίσχυση αυτογνωσίας.
Εν κατακλείδι, η υπνοθεραπεία ξεκίνησε από μυστηριώδεις τελετές, πέρασε από την επιστημονική παρατήρηση και κατέληξε να γίνει ένα ισχυρό εργαλείο θεραπείας. Από τον Mesmer και τον Braid, μέχρι τον Bernheim και τον Erickson, η πορεία της αποκαλύπτει κάτι βαθύτερο: η ανθρώπινη συνείδηση διαθέτει τεράστιες δυνατότητες αλλαγής και αυτοθεραπείας, αρκεί να μάθουμε πώς να τη σεβόμαστε, να την προσεγγίζουμε και να την αξιοποιούμε σωστά.
Αιμιλία Καβελλάρη
Θεραπεύτρια Ψυχικής Υγείας
Αν νιώθεις ότι θέλεις στήριξη για να φροντίσεις τον εαυτό σου, να αποδεχτείς τα συναισθήματά σου, να ξεμπλοκάρεις, να αφήσεις πίσω ότι δεν σε εξυπηρετεί πλέον, να επιτρέψεις στον εαυτό σου να έχει ανάγκες, να μπορέσεις να εκπληρώσεις τα όνειρά σου και ταυτόχρονα να ενδυναμώσεις τη σχέση σου με τους δικούς σου ανθρώπους, σε περιμένουμε στην παρέα μας στα προσεχή εργαστήρια/ σεμινάρια. Εναλλακτικά μπορείς να επιλέξεις ατομικές συνεδρίες για την προσωπική σου εξέλιξη & συναισθηματική απελευθέρωση.
Αιμιλία Καβελλάρη
Θεραπεύτρια Ψυχικής Υγείας
Ατομικές Συνεδρίες & Ομαδικά Εργαστήρια/ Σεμινάρια