Ένα κορίτσι 12 ετών φοβόταν να κάνει μαθήματα μουσικής.
Ο λόγος?
Μήπως κάνει λάθη. Μήπως ο κόσμος γελάσει.
Ένας σοφός κύριος του είπε: “Το μεγαλύτερο λάθος που μπορεί να κάνει κάποιος είναι να προσπαθήσει να μην κάνει κανένα λάθος” και συνέχισε:
“Το δεύτερο μεγαλύτερο λάθος είναι να όταν δε μαθαίνεις από τα λάθη που κάνεις”
Και μήπως θα ήταν καλύτερα να τα ονομάσουμε μαθήματα ζωής?
Μια ανατροφοδότηση μας δίνουν και εμείς έχουμε την ευκαιρία για αξιολόγηση, επανόρθωση και δράση εκ νέου.
Να αναφέρουμε ότι οι πιλότοι, οι χειρούργοι… οφείλουν να είναι προσεκτικοί.
Εξάλλου πολλά “λάθη” οδήγησαν σε εξαιρετικά αποτελέσματα ανά τους αιώνες.
Να δούμε τη ζωή ως περιπέτεια και όχι ως στρατηγική αποφυγής.
Γεννιόμαστε με περιέργεια, επιθυμία για αναζήτηση.
Καθώς μεγαλώνουμε περιορίζουμε το ένστικτο να δοκιμάσουμε πράγματα, από φόβο για το τι μπορεί να σκεφτούν οι άλλοι, από φόβο αποτυχίας ή και επιτυχίας.
Πράγματι, από τις πρώτες στιγμές της ανθρώπινης εξέλιξης, ο άνθρωπος διδάχτηκε να αναγνωρίζει και να αποφεύγει τις απειλές για την επιβίωσή του. Αυτός ο βαθιά ριζωμένος μηχανισμός αποφυγής κινδύνου, με τον καιρό, μετατράπηκε και σε φόβο για τα λάθη, ιδιαίτερα σε κοινωνικό επίπεδο. Ο φόβος των λαθών έχει βαθιά ρίζα στην ψυχολογία μας.
1. Φόβος για την κριτική και την απόρριψη: Σε μια κοινωνία που εκτιμά την τελειότητα, το λάθος μπορεί να θεωρηθεί αδυναμία ή ανεπάρκεια. Έτσι, πολλοί φοβούνται τις αρνητικές αξιολογήσεις ή την απόρριψη από τους άλλους.
2. Εσωτερική αυτο-κριτική: Πολλές φορές, ο χειρότερος κριτής μας είναι ο εαυτός μας. Ένα λάθος μπορεί να ενισχύσει αρνητικές εσωτερικές πεποιθήσεις περί της αξίας μας.
3. Φόβος για τις συνέπειες: Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα λάθη μπορούν να έχουν αρνητικές συνέπειες στη ζωή μας που φοβόμαστε να αντιμετωπίσουμε.
Ο Υγιής Τρόπος αντιμετώπισης του “λάθους”
- Αποδοχή του λάθους ως μέρος της μάθησης: Κάθε λάθος καλό είναι να θεωρείται μια ευκαιρία για βελτίωση και προσωπική ανάπτυξη.
- Επικοινωνία & αναθεωρητικά βήματα: Όταν κάνουμε ένα λάθος, είναι σημαντικό να το αναγνωρίζουμε, να το συζητούμε και να ζητούμε συγγνώμη, αν χρειάζεται.
- Στάση ευγνωμοσύνης: Εστιάζοντας στα θετικά και στο τι έχουμε μάθει από τα λάθη μας, δημιουργούμε μια θετική στάση προς τη ζωή.
Συνολικά, ο φόβος του λάθους είναι φυσικός και έχει και τη θετική χροιά του, όπως η παρακίνηση και η εγρήγορση. Ωστόσο δεν είναι καλό να αφήνουμε τον φόβο αυτόν να μας παραλύει και να μας εμποδίζει από την εκπλήρωση των επιθυμιών μας. Τα λάθη είναι ευκαιρίες για ανάπτυξη.
Ας ονομάσουμε τα λάθη αλλιώς!
- Ευκαιρία για Μάθηση: Αυτή η ονομασία ενθαρρύνει τη θετική θεώρηση των λαθών, βοηθώντας τα άτομα να δουν τις ευκαιρίες πίσω από κάθε αστοχία.
- Παρεκκλίσεις: Με αυτόν τον τρόπο, τα λάθη παρουσιάζονται ως μικρές αποκλίσεις από τον στόχο ή το επιθυμητό αποτέλεσμα.
- Στιγμές Εξέλιξης: Αντιλαμβανόμενοι τα λάθη ως στιγμές που μπορούμε να εξελιχθούμε, μετατρέπουμε την αντίληψη της αποτυχίας σε μια δυναμική διαδικασία βελτίωσης.
- Αναθεωρητικά Βήματα: Αυτή η ονομασία επικεντρώνεται στη διαδικασία της αναθεώρησης και της βελτίωσης.
Οι λέξεις έχουν δύναμη και δημιουργούν την πραγματικότητά μας. Το πώς θα ονομάσουμε ένα λάθος μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στο πώς το αντιλαμβανόμαστε και πώς αντιδρούμε σε αυτό. Επιλέγοντας έναν ουδέτερο ή θετικό τρόπο για να αναφερθούμε σε αυτό, μπορεί να μας βοηθήσει να αντιμετωπίζουμε τα λάθη με μια πιο εποικοδομητική προσέγγιση.
Όταν αφήνεις τον φόβο είναι υπέροχο.
Όταν ζεις με χαρά, εμπιστοσύνη, ένστικτο, περιέργεια, αναζήτηση είναι καταπληκτικό.
Αν νιώθεις ότι θέλεις στήριξη για να φροντίσεις τον εαυτό σου, να αποδεχτείς τα συναισθήματά σου, να ξεμπλοκάρεις, να αφήσεις πίσω ότι δεν σε εξυπηρετεί πλέον, να επιτρέψεις στον εαυτό σου να έχει ανάγκες, να μπορέσεις να εκπληρώσεις τα όνειρά σου και ταυτόχρονα να ενδυναμώσεις τη σχέση σου με τους δικούς σου ανθρώπους, σε περιμένουμε στην παρέα μας στα προσεχή εργαστήρια/ σεμινάρια. Εναλλακτικά μπορείς να επιλέξεις ατομικές συνεδρίες για την προσωπική σου εξέλιξη & συναισθηματική απελευθέρωση.
Αιμιλία Καβελλάρη
Θεραπεύτρια Ψυχικής Υγείας