Τότε

Σαν παιδάκι έκανες ότι μπορούσες για να βλέπεις τη μαμά σου χαρούμενη. Ήθελες να τη βλέπεις να χαμογελάει. Από μικρό έμαθες να αντέχεις τα συναισθηματικά ξεσπάσματα της μαμάς σου, να ηρεμείς τα δάκρυά της, να ακούς τα παράπονά της. Δεν είχες την επιλογή να μην την φροντίζεις.  Έδινες αντί να λαμβάνεις. Έπρεπε να είσαι καλύτερο παιδί για χάρη της ευτυχίας της μαμά σου. Το καθήκον σου ήταν να αντέξεις την απελπισία της. Έκανες πέρα τον αληθινό σου εαυτό και έφτιαξες έναν ψεύτικο.

Αλλά και πάλι η μαμά σου δεν ήταν ευχαριστημένη με τη ζωή της. Ποτέ δεν ήταν ικανοποιημένη. Κατηγορούσες τον εαυτό σου. Τη θυμάσαι να είναι διαρκώς δυσαρεστημένη, δυστυχισμένη, θυμωμένη ή καταθλιπτική.

Και τι είχες ανάγκη σαν παιδί να λάβεις; Ήθελες να νιώσεις αποδοχή και επιβεβαίωση. Να λάβεις αγάπη. Άραγε την πήρες; Ή τη στερήθηκες και αυτή; Παρά την τεράστια προσπάθειά σου…Μόνο η ψυχούλα σου το ξέρει.

Η μαμά σου ποτέ δεν κατάλαβε ότι την προστάτευες σαν να ήσουν ενήλικας. Ότι είχες αναλάβει την ευθύνη να διατηρήσεις την ειρήνη στην οικογένεια. Ότι ήσουν το φιλαράκι της και το στήριγμά της. Και ότι αυτός ο ρόλος δεν σου άξιζε. Είχε να καλύψει τη δική της συναισθηματική ανασφάλεια. Είχε τις δικές της έγνοιες.

Τώρα

Τώρα; Συνεχίζεις και στο τώρα να καλύπτεις τις ανάγκες των άλλων. Έχεις αναπτύξει συναισθηματικό ραντάρ και τις σαρώνεις. Ζεις μέσα από τους άλλους, χωρίς να ζεις. Μένεις σε εξαρτητικές σχέσεις χωρίς να μπορείς να φύγεις. Συγχέεις την αγάπη με τον οίκτο και μένεις δίπλα σε άτομα που λυπάσαι και θεωρείς ευάλωτα.

Αισθάνεσαι ανεπαρκής και δεν υπάρχεις. Δεν γνωρίζεις την ταυτότητά σου και τι θέλεις. Επιζητάς την αναγνώριση από τους άλλους μα δεν την παίρνεις. Αδυνατείς να θέσεις όρια. Δυσκολεύεσαι να δημιουργήσεις στενές σχέσεις. Έχεις άγχος και τελειομανία.

Σαν παιδί έμαθες ότι χρειάζεται να κάνεις πολλά για να κερδίσεις την αγάπη της μαμά σου. Αυτό σου άφησε ένα κενό στην καρδιά σου και συνεχίζει να υπάρχει και τώρα. Είναι βέβαιο ότι σε κανένα παιδί δεν αξίζει κάτι τέτοιο. Να προσπαθεί να εκπληρώσει τις ρητές και σιωπηρές προσδοκίες ενός ενήλικα. Δεν είναι εντάξει η μαμά να παραγνωρίζει τις πραγματικές σου συναισθηματικές ανάγκες. Δεν είναι εντάξει να προσπαθεί να καλύψει τα συναισθηματικά κενά της χρησιμοποιώντας εσένα. Και να σου δημιουργεί ενοχές όταν δεν ανταποκρίνεσαι.

Ανασφάλεια – Ντροπή – Άγχος – Ενοχές

Το μέλλον σου

Ξέρεις, κάποια τραύματα δεν ξεπερνιούνται απλά με τον χρόνο. Ήρθε ο καιρός, ως ενήλικας να φροντίσεις τον εαυτό σου, να δεις τις δικές σου ανάγκες. Να ανακαλύψεις τον αληθινό σου εαυτό. Να δουλέψεις με τον εαυτό σου. Για να σου επιτρέψεις να έχεις ανάγκες. Να μπορείς να αφουγκραστείς τα συναισθήματά σου. Να μπορείς να βάζεις τον εαυτό σου σε προτεραιότητα. Να υπάρχεις. Να μπορείς εύκολα να θέτεις όρια, όρια αγάπης. Έχεις δικαίωμα. Το αξίζεις. Το χρωστάς στον εαυτό σου. Για σκέψου. Σου αξίζει;

Aσφάλεια – Αγάπη – Αυταξία – Εμπιστοσύνη – Γαλήνη – Όρια αγάπης

Να δεις τον μικρό σου εαυτό. Να δεις το εσωτερικό σου παιδί και να το αγκαλιάσεις. Να το αναδημιουργήσεις. Έτσι, να φροντίσεις τον ενήλικα εαυτό σου. Και να ζήσεις όπως σου αξίζει.

Στην ψυχολογία ο όρος “γονεοποίηση” εισήχθη το 1967 από τον Salvador Minuchin. Μιλάμε για γονεοποιημένο παιδί, όταν αναμένεται από αυτό σε σταθερή βάση να παρέχει συναισθηματική ή πρακτική υποστήριξη σε έναν γονέα, αντί να λαμβάνει εκείνο αυτή την υποστήριξη. Η αντιστροφή του ρόλου της γονεοποίησης μπορεί να διαταράξει τη φυσική διαδικασία ωρίμανσης, προκαλώντας μακροπρόθεσμες αρνητικές επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική υγεία ενός παιδιού.

Αναφορές άρθρου

Borchet, J., Lewandowska-Walter, A., Połomski, P., and Peplińska, A. (2020). Construction of a parentification questionnaire for youth. Health Psychol. Rep. 8, 175–188.

Burton, S., Hooper, L. M., Tomek, S., Cauley, B., Washington, A., and Pössel, P. (2018). The mediating effects of parentification on the relation between parenting behavior and well-being and depressive symptoms in early adolescents. J. Child Fam. Stud. 27, 4044–4059.

Chase, N. D., Deming, M. P., and Wells, M. C. (1998). Parentification, parental alcoholism, and academic status among young adults. Am. J. Fam. Ther. 26, 105–114.

Hooper, L. M., DeCoster, J., White, N., and Voltz, M. L. (2011a). Characterizing the magnitude of the relation between self-reported childhood parentification and adult psychopathology: a meta-analysis. J. Clin. Psychol. 67, 1028–1043.

Jurkovic, G.J. (1997). Lost Childhoods: The Plight of the Parentified Child. Psychology Press

Winnicott, D.W. (1984). The Maturational Processes and the Facilitating Environment: Studies in the Theory of Emotional Development (1st ed.). Routledge.